“24 сәуір — зорлау күні”: сандырақ фейк қайдан шықты?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/fejk-kaz/24-sjaujar-zorlau-kjanja-sandyraja-feyk-jaaydan-shyjaty/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/fejk-kaz/24-sjaujar-zorlau-kjanja-sandyraja-feyk-jaaydan-shyjaty/
Factcheck.kz
"24 сәуір — зорлау күні": сандырақ фейк қайдан шықты?
Желіде 24 cәуір "Ұлттық зорлау күні" деп белгіленгені туралы ақпарат тарады. Factcheck.kz бұл мақалада фейктің шығу тегі туралы баяндайды.
Украинада🇺🇦 жарықты💡 тиімсіз қолданғандарға айыппұл салына ма?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/ukrainada-zharyjaty-tijamsjaz-jaoldanjaandarjaa-ayyppjal-salyna-ma/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/ukrainada-zharyjaty-tijamsjaz-jaoldanjaandarjaa-ayyppjal-salyna-ma/
Factcheck.kz
Украинада жарықты тиімсіз қолданғандарға айыппұл салына ма?
Желіде Украинада жарықты тиімсіз пайдаланғандарға айыппұл салынатыны туралы ақпарат тарады. Біз мәліметтің рас-өтірігін тексердік.
Ресей-Украина қақтығысындағы Telegram рөлі
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/ukrainefacts-kaz/resey-ukraina-jaajatyjaysyndajay-telegram-rjalja/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/ukrainefacts-kaz/resey-ukraina-jaajatyjaysyndajay-telegram-rjalja/
Тоқаев әлемдегі табиғи апаттар саны туралы айтқанда неден шатасты?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/tojaaev-jalemdegja-tabijai-apattar-sany-turaly-aytjaanda-neden-shatasty/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/tojaaev-jalemdegja-tabijai-apattar-sany-turaly-aytjaanda-neden-shatasty/
Factcheck.kz
Тоқаев әлемдегі табиғи апаттар саны туралы айтқанда неден шатасты?
Президент Тоқаев ғылым және технологиялар жөніндегі кеңес отырысында әлемдегі табиғи апаттар жайлы деректер келтірді. Біз тексеріп көрдік.
Тоқаевтың ғылымға бөлінген қаржы туралы сөзі рас па?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/tojaaevtyja-jaylymjaa-bjaljangen-jaarzhy-turaly-sjazja-ras-pa/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/tojaaevtyja-jaylymjaa-bjaljangen-jaarzhy-turaly-sjazja-ras-pa/
Factcheck.kz
Тоқаевтың ғылымға бөлінген қаржы туралы сөзі рас па?
Президент ғылымға үш жылдың ішінде 625 миллиард теңге қаржы бөлу туралы шешім қабылданды деген дерек келтірді. Factcheck.kz тексеріп көрді
1414 нөмірінен келген хабарлама шынайы болып шықты
Қазақстан азаматтары арасында “Халыққа қызмет көрсету орталығының сайты бұзылды” деген ақпарат тарады. Алаяқтар ХҚКО-ның нөмірінен – 1414 нөмірінен хабарлама жіберіп жатыр деседі. Ондағы сілтемені басқан адамның атынан несие алады-мыс. Алайда «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ баспасөз қызметі ақпаратты жоққа шығарды.
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/zhanalyq/egov-habarlamasy-sjaltemenja-basujaa-bola-ma/
Қазақстан азаматтары арасында “Халыққа қызмет көрсету орталығының сайты бұзылды” деген ақпарат тарады. Алаяқтар ХҚКО-ның нөмірінен – 1414 нөмірінен хабарлама жіберіп жатыр деседі. Ондағы сілтемені басқан адамның атынан несие алады-мыс. Алайда «Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ баспасөз қызметі ақпаратты жоққа шығарды.
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/zhanalyq/egov-habarlamasy-sjaltemenja-basujaa-bola-ma/
Қазақстан айыппұл көлемі бойынша ТМД елдерінде көшбасшы ма?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/jaazajastan-ayyppjal-kjalemja-oyynsha-tmd-elderjande-kjashbasshy-ma/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/jaazajastan-ayyppjal-kjalemja-oyynsha-tmd-elderjande-kjashbasshy-ma/
Factcheck.kz
Қазақстан айыппұл көлемі ойынша ТМД елдерінде көшбасшы ма?
Депутат Ерлан Саиров Қазақстанды айыппұл көлемі ойынша ТМД елдерінде көшбасшы деп атады. Factcheck.kz тексеріп көрді.
Тоқаев паспорт туралы айтып, неден шатасты?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/tojaaev-pasport-turaly-aytyp-neden-shatasty/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/tojaaev-pasport-turaly-aytyp-neden-shatasty/
Factcheck.kz
Тоқаев паспорт туралы айтып, неден шатасты?
Тоқаев паспортымызға қатысты дерек келтірді. Factcheck.kz редакциясы оның сөзі қаншалықты рас екенін тексерді.
Жеке деректердің жария болуы: ақпарат қалай жоғалады және оның қаупі қандай
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/zheke-derekterdjaja-zhariya-boluy-ajaparat-jaalay-zhojaalady-zhjane-onyja-jaaupja-jaanday/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/zheke-derekterdjaja-zhariya-boluy-ajaparat-jaalay-zhojaalady-zhjane-onyja-jaaupja-jaanday/
Factcheck.kz
Жеке деректердің жария болуы: ақпарат қалай жоғалады және оның қаупі қандай
Қазақстан азаматтарының жеке деректерінің жария болуының мысалын топтастырып, оның неге қауіпті екенін талдайық.
Алаяқтар бөтен адамның банк картасын қалай қолданады
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/adam-quqyqtary/alayajatar-bjaten-adamnyja-bank-kartasyn-jaalay-jaoldanady/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/adam-quqyqtary/alayajatar-bjaten-adamnyja-bank-kartasyn-jaalay-jaoldanady/
Factcheck.kz
Алаяқтар бөтен адамның банк картасын қалай қолданады
Интернетте «Мен ештеңе сатып алған жоқпын, бірақ картамнан ақша шешіп алды» деген ақпарат көп. Мұндай жағдайға түспеу үшін не істеу керек?
Алматы соты журналист Жәмиля Маричеваға «жалған ақпарат таратқаны үшін» айыппұл салды
Алматы қаласының әкімшілік соты ProTenge басылымының құрылтайшысы және бас редакторы Жәмила Маричеваны жалған ақпарат таратқаны үшін кінәлі деп танып, 20 АЕК (73 840 теңге) көлемінде айыппұл салды. Бұл туралы Азаттық радиосы хабарлады.
Сотқа ProTenge-нің 30 қаңтарда әлеуметтік желілерде Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің Азаттық радиосының 36 журналисін аккредиттеуден бас тартқан кезінде редакцияны қолдап жазған жазбасы себеп болған. Мәдениет және ақпарат министрлігі бұл пост «қоғамдық тәртіпті бұзу қаупін тудырады» деп есептеді.
Маричеваның адвокаты әкімшілік құқық бұзушылықтың болмағанына байланысты істі тоқтатуды сұрады. Алайда сот бұл өтінішті қабылдамады.
Бір қызығы, олар ProTenge жазбасын бөліскен «ОБОЖАЮ» жобасының авторы, журналист Асхат Ниязовты да жауапқа тартпақ болған. Бірақ 29 сәуірде Астананың әкімшілік соты Ниязовқа қатысты жала жабу ісін тоқтатты.
Алматы қаласының әкімшілік соты ProTenge басылымының құрылтайшысы және бас редакторы Жәмила Маричеваны жалған ақпарат таратқаны үшін кінәлі деп танып, 20 АЕК (73 840 теңге) көлемінде айыппұл салды. Бұл туралы Азаттық радиосы хабарлады.
Сотқа ProTenge-нің 30 қаңтарда әлеуметтік желілерде Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің Азаттық радиосының 36 журналисін аккредиттеуден бас тартқан кезінде редакцияны қолдап жазған жазбасы себеп болған. Мәдениет және ақпарат министрлігі бұл пост «қоғамдық тәртіпті бұзу қаупін тудырады» деп есептеді.
Маричеваның адвокаты әкімшілік құқық бұзушылықтың болмағанына байланысты істі тоқтатуды сұрады. Алайда сот бұл өтінішті қабылдамады.
Бір қызығы, олар ProTenge жазбасын бөліскен «ОБОЖАЮ» жобасының авторы, журналист Асхат Ниязовты да жауапқа тартпақ болған. Бірақ 29 сәуірде Астананың әкімшілік соты Ниязовқа қатысты жала жабу ісін тоқтатты.
Сенат «Масс-медиа туралы» заңды мақұлдады
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/zhanalyq/senat-mass-media-turaly-zajady-majajaldady/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/zhanalyq/senat-mass-media-turaly-zajady-majajaldady/
Factcheck.kz
Сенат «Масс-медиа туралы» заңды мақұлдады
Парламент сенаты Мәжіліс қабылдаған Масс-медиа туралы негізгі заңды мақұлдады.
Hasta la vista baby немесе ЖИ жасаған дезинформациямен қалай күреспек керек
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/hasta-la-vista-baby-nemese-zhi-zhasajaan-dezinformatsiyamen-jaalay-kjarespek-kerek/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/hasta-la-vista-baby-nemese-zhi-zhasajaan-dezinformatsiyamen-jaalay-kjarespek-kerek/
Factcheck.kz
Hasta la vista baby немесе ЖИ жасаған дезинформациямен қалай күреспек керек
Factcheck.kz редакциясы жасанды интеллект көмегімен жасалған дезинформациямен қалай күресуге болатынын талдап көреді.
Депутат Наурыз Саулайбай білім саласындағы жемқорлық жайында не деді?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/claim-checking-kaz/deputat-nauryz-saulaybay-bjaljam-salasyndajay-zhemjaorlyja-zhayynda-ne-dedja/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/claim-checking-kaz/deputat-nauryz-saulaybay-bjaljam-salasyndajay-zhemjaorlyja-zhayynda-ne-dedja/
Factcheck.kz
Депутат Наурыз Саулайбай білім саласындағы жемқорлық жайында не деді?
Депутат Наурыз Сайлаубай еліміздегі білім саласындағы жемқорлық мәселесін көтеріп, сауал жолдады. Factcheck.kz тексеріп көрді.
Украинада қазақстандық журналист Айдос Садықовқа қастандық жасалды
Киевте қазақстандық белсенді, журналист Айдос Садықовқа белгісіз біреу қастандық жасады. Бұл туралы “РБК—Украина” сайты елдің ұлттық полициясына сілтеп жасап ақпарат таратты.
Басылымның ақпараты бойынша, оқиға Киевтегі Шевченко ауданында болған. Белгісіз адам тұраққа қойылған автокөліктің жүргізушісіне оқ атқан. Зардап шеккен адам қазақстандық журналист Айдос Сыдықов екені анықталды. Қазіргі уақытта Украина полициясы оқ атқан адамды іздеп жатыр.
Айта кетері, Айдос Садықов пен әйелі Наталья Садықова Киевте тұрады. Олар 2014 жылдан бері “Бәсе” деген Youtube канал ашып, билікті сынайтын, биліктегілердің жемқорлыққа қатысы бары туралы видеолар жариялап жүр. Қазақстан ерлі-зайыпты Наталья және Айдос Садықовтарға іздеу жариялаған.
Киевте қазақстандық белсенді, журналист Айдос Садықовқа белгісіз біреу қастандық жасады. Бұл туралы “РБК—Украина” сайты елдің ұлттық полициясына сілтеп жасап ақпарат таратты.
Басылымның ақпараты бойынша, оқиға Киевтегі Шевченко ауданында болған. Белгісіз адам тұраққа қойылған автокөліктің жүргізушісіне оқ атқан. Зардап шеккен адам қазақстандық журналист Айдос Сыдықов екені анықталды. Қазіргі уақытта Украина полициясы оқ атқан адамды іздеп жатыр.
Айта кетері, Айдос Садықов пен әйелі Наталья Садықова Киевте тұрады. Олар 2014 жылдан бері “Бәсе” деген Youtube канал ашып, билікті сынайтын, биліктегілердің жемқорлыққа қатысы бары туралы видеолар жариялап жүр. Қазақстан ерлі-зайыпты Наталья және Айдос Садықовтарға іздеу жариялаған.
Тоқаев Масс-медиа туралы заңға қол қойды📝
Қасым-Жомарт Тоқаев Масс-медиа туралы заңға қол қойды. Бұл туралы Ақорда хабарлады.
Жаңа заң бойынша, “Масс-медиаға” бұқаралық ақпарат құралдары ғана емес, интернет-ресурстар да жатады. “Бұқаралық ақпарат құралдары туралы” және “Телерадио хабарларын тарату туралы” заңдар күшін жояды.
“Масс-медиа туралы” заң бойынша, азаматтар ақпарат құралдарынан жалған ақпарат немесе ар-намысына нұқсан келтіретін ақпаратты терістеуді материал жарық көрген сәттен бастап бір жыл ішінде (бұған дейін үш жыл болған) ғана талап ете алады. Ал редакция сауалдарын қарау бес жұмыс күнінен (бұған дейін жеті күн болған) аспауға тиіс.
Заңда Қазақстан сыртқы істер министрлігі “Қазақстан заңына сай, шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдіктері мен журналистерін аккредиттеуден бас тартуға құқылы” деп көрсетілген бөлігі баспасөз құқығын қорғаушыларды алаңдатқан.
Заң жобасы парламент қарауында жатқанда бірнеше депутат билік шетелдік БАҚ-ты “ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіреді” деп тапса, сыртқы істер министрлігі оған және журналистеріне аккредитация беруден бас тарта алады деген өзгеріс енгізуді ұсынған. Кейін бұл бөлігін өзгертіп, жоба мәтінінен “ұлттық қауіпсіздікке қатер” туралы сөзді алып тастады.
Қасым-Жомарт Тоқаев Масс-медиа туралы заңға қол қойды. Бұл туралы Ақорда хабарлады.
Жаңа заң бойынша, “Масс-медиаға” бұқаралық ақпарат құралдары ғана емес, интернет-ресурстар да жатады. “Бұқаралық ақпарат құралдары туралы” және “Телерадио хабарларын тарату туралы” заңдар күшін жояды.
“Масс-медиа туралы” заң бойынша, азаматтар ақпарат құралдарынан жалған ақпарат немесе ар-намысына нұқсан келтіретін ақпаратты терістеуді материал жарық көрген сәттен бастап бір жыл ішінде (бұған дейін үш жыл болған) ғана талап ете алады. Ал редакция сауалдарын қарау бес жұмыс күнінен (бұған дейін жеті күн болған) аспауға тиіс.
Заңда Қазақстан сыртқы істер министрлігі “Қазақстан заңына сай, шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдіктері мен журналистерін аккредиттеуден бас тартуға құқылы” деп көрсетілген бөлігі баспасөз құқығын қорғаушыларды алаңдатқан.
Заң жобасы парламент қарауында жатқанда бірнеше депутат билік шетелдік БАҚ-ты “ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіреді” деп тапса, сыртқы істер министрлігі оған және журналистеріне аккредитация беруден бас тарта алады деген өзгеріс енгізуді ұсынған. Кейін бұл бөлігін өзгертіп, жоба мәтінінен “ұлттық қауіпсіздікке қатер” туралы сөзді алып тастады.
Қазақстандағы электр энергиясының 70%-і көмірден өндіріле ме?
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/jaazajastandajay-elektr-energiyasynyja-70-ja-kjamjarden-jandjarjale-me/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/basty-bet/jaazajastandajay-elektr-energiyasynyja-70-ja-kjamjarden-jandjarjale-me/
Тұрмыстағы зорлық-зомбылық туралы заңға қарсы петиция аргументтерін талдайық
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/tjarmystajay-zorlyja-zombylyja-turaly-zajajaa-jaarsy-petitsiya-argumentterjan-taldayyja/
Толығырақ🌐 — https://factcheck.kz/kaz/faktchek/tjarmystajay-zorlyja-zombylyja-turaly-zajajaa-jaarsy-petitsiya-argumentterjan-taldayyja/
Қазақстанда 34 жылда болмаған температура тіркелді ме?
Үкім: Манипуляция
Қазгидромет ақпаратына сай, 2024 жылдың мамыры әдеттегіден салқын әрі жаңбырлы болды. Осыған орай еліміздің бірқатар өңірінде ауа температурасы минусқа дейін төмендеген. Мысалы, 5 мамырда Ақтөбе облысында -3,6°С тіркелген, ал ең соңғы рет бұндай температура 1990 жылы (-1,8°С) болған. Одан кейін 2000 жылы -2,0°С-қа дейін төмендеген. Көптеген сайт 1990 жылғы дерекпен салыстырып, “34 жылда болмаған” деп манипуляция жасап отыр. Неге 2000 жылы тіркелген минус температурамен салыстырмағаны түсініксіз.
Сондай-ақ, 28-мамырда Ақтауда түнгі температура +9,4°С-қа дейін төмендеген, бұған дейін +9,6°С 1997 жылы тіркеліпті. Батыс Қазақстан облысында да 1992 жылдан (+4,0°С) бергі ең төменгі +3,4°С температура тіркелген.
Үкім: Манипуляция
Қазгидромет ақпаратына сай, 2024 жылдың мамыры әдеттегіден салқын әрі жаңбырлы болды. Осыған орай еліміздің бірқатар өңірінде ауа температурасы минусқа дейін төмендеген. Мысалы, 5 мамырда Ақтөбе облысында -3,6°С тіркелген, ал ең соңғы рет бұндай температура 1990 жылы (-1,8°С) болған. Одан кейін 2000 жылы -2,0°С-қа дейін төмендеген. Көптеген сайт 1990 жылғы дерекпен салыстырып, “34 жылда болмаған” деп манипуляция жасап отыр. Неге 2000 жылы тіркелген минус температурамен салыстырмағаны түсініксіз.
Сондай-ақ, 28-мамырда Ақтауда түнгі температура +9,4°С-қа дейін төмендеген, бұған дейін +9,6°С 1997 жылы тіркеліпті. Батыс Қазақстан облысында да 1992 жылдан (+4,0°С) бергі ең төменгі +3,4°С температура тіркелген.